Veiligheidsplan voor kinderen, ouders en vrijwilligers. Voor en door huttenbouw organisaties!:

Hier vind je een generiek veiligheidsplan voor huttenbouw & tips om de veiligheid tijdens huttenbouw evenementen te verhogen:

Dit met dank aan een groot aantal huttenbouw organisaties die hun tips met ons gedeeld hebben!

  1. Veiligheidsplan huttenbouw
  2. Tips voor ouders en kinderen
  3. Tips voor de vrijwilligers en leiding van de organisatie

Veiligheidsplan huttenbouw:

De situatie is bij iedere huttenbouw organisatie anders. Het is een goed idee om met de organisatie een risico analyse te doen. Hierbij wordt een overzicht van alle mogelijke risico’s opgesteld. En er worden maatregelen gedefinieerd om de risico’s te voorkomen en/of om de gevolgen van risico’s te verminderen.

In onderstaande tabel vind je een generiek overzicht van mogelijke risico’s & de bijbehorende maatregelen en veiligheidstips om deze risico’s te voorkomen:

En in de alinea onder de tabel vind je enkele maatregelen om de mogelijke gevolgen te minimaliseren mochten zich toch problemen voordoen:

Mogelijk huttenbouw risico Maatregelen om het risico te voorkomen 
Onoverzichtelijke situaties door de grote hoeveelheid betrokkenen (deelnemers, vrijwilligers, ouders). Registratie op naam bij binnenkomst voor deelnemers en bij tussentijds vertrek. Bezoekers herkenbaar, medewerkers herkenbaar. Kinderen worden met hun naam aangesproken (naamkaartje). Goede spreiding van kinderen over het terrein: geen ongecontroleerde drukte.
Onderschatting van de risico’s, laag bewustzijn van de risico’s bij leiding, ouders en kinderen. Duidelijke schriftelijke communicatie over veilig gedrag en regels bij inschrijving voor de huttenbouw. De veiligheidsinstructies worden de eerste dag mondeling toegelicht aan deelnemers en begeleiding. Sport en spel activiteiten krijgen specifieke begeleiding en er is altijd uitleg aan de kinderen voor elke activiteit. De begeleiders krijgen vooraf een aparte instructie en er wordt dagelijks een korte evaluatie gehouden.
Ongelukken in het verkeer rond de huttenbouw. Goede planning van de verkeerstromen, begeleiding bij parkeren en oversteken. Geen gemotoriseerd vervoer op het terrein tijdens het hutten bouwen.
Aansprakelijkheid huttenbouw organisatie voor ongelukken.  Kritische ouders die eisen stellen en situaties groter maken dan nodig is. Ouders tekenen bij het inschrijven dat deelname op eigen risico is. Vrijwilligers ook of zij vallen onder een vrijwilligersverzekering.
Druk en opgewonden gedrag van de kinderen met een drang om zich te bewijzen en stoer te doen, over-enthousiasme…  Kinderen die elkaar al kennen van sport of school en hun “verstoorde relaties ” mee naar de huttenbouw nemen. Onrust kan worden vermeden door alle kinderen goed te betrekken bij het bouwen van de hut. Hier is voldoende begeleiding per groep voor nodig. Door een combinatie van bouwen met sport activiteiten tussendoor (voor de hele groep) kunnen kinderen eventuele overtollige energie kwijt en wordt onrust vermeden. Onthaasten wordt continue aangemoedigd en voorgedaan (niet rennen)
Vermoeidheid van deelnemers en begeleiders. Gecontroleerde pauzes waar iedereen aan meedoet en voldoende rust tijden.
Situaties die uit het zicht van de begeleiders plaatsvinden (verstopplekken in de hut, toiletten, optionele spelletjes,…) Slimme opzet van het terrein, groepen niet te groot voor begeleiders, kleine ruimtes in de hutten niet toegestaan. Bij voorkeur neemt de hele bouwgroep tegelijk deel aan sport- en spelactiviteiten.
Onbekendheid van begeleiders in het werken met kinderen, irritatie die bij storend gedrag van kinderen kan optreden. Onervaren begeleiding wordt samen met ervaren begeleiding op een groep of activiteit gepland. Veiligheidstips worden besproken en gedeeld. Indien mogelijk zijn er aparte toiletten voor deelnemers en begeleiding: volwassenen hebben niks te zoeken in de kindertoiletten (met uitzondering van het schoonmaken).
Gebruik van gevaarlijke bouwmaterialen zoals zware pallets en oud hout met spijkers kan tot verwondingen leiden. Duidelijke uitleg, de bouwgroep blijft altijd bij elkaar en onder begeleiding. De houtafgifte vindt eerlijk en gecontroleerd plaats zodat iedereen rustig kan zijn. Elke ochtend wordt gestart met de tips van professionele timmerlieden.
Rondslingerend hout, spijkers in planken op de grond. Centrale resthout plekken. Veel aandacht van groepsbegeleiding op het netjes houden van de omgeving rond de hut. Aparte terrein begeleiding die rondloopt om hier ook nog eens op toe te zien.
Controle op schoenen met een stevige en zo dik mogelijke zool; bij voorkeur klompen of veiligheidszooltjes (veiligevoeten.nl). Tevens andere kledingeisen op de bouwplaats (niet te bloot, minimaal een korte broek en t-shirt). De bouwplekken zijn duidelijk afgebakend en goed bereikbaar. Er is voldoende ruimte voor looproutes. Er is een aparte plek voor de houtuitgifte en die is alleen betreedbaar voor specifieke vrijwilligers. De houtafgifte vindt eerlijk en gecontroleerd plaats zodat iedereen rustig kan zijn.
Gevaarlijke constructies. Regels voor de huttenbouw waar begeleiders op controleren. Bijvoorbeeld: elke ruimte een duidelijke uitgang, niet meer dan 2 etages (grond en 1e etage), geen uitstekende planken en spijkers. Alle werken (m.n. hutten) worden regelmatig gecontroleerd op stevigheid en veiligheid. Elke ochtend wordt gestart met de tips van professionele timmerlieden.
(Jongere) begeleiders die een eigen feestje bouwen. Vrijwilligers zonder specifieke taak. Onervaren begeleiding wordt samen met ervaren begeleiding op een groep of activiteit gepland. Er is veel aandacht voor veiligheidstips.
Gevaarlijke situaties ontstaan buiten de openingstijden van de huttenbouw. Ouders en kinderen die blijven na sluitingstijd. Na afloop van de klus en bezoektijden wordt iedereen bewust naar de uitgang begeleid. Het terrein is niet vrij toegankelijk. Het terrein wordt met hekken en afzetlinten afgezet. Na sluiting is bewaking voor het terrein aanwezig. In de ochtend wordt het terrein eerst gecontroleerd.
Onoverzichtelijke situaties door omvang van het bouw terrein. Duidelijke indeling van het terrein en gebruik van walkie-talkies op bepaalde punten indien nodig om goed contact te houden. Aanleg van tijdelijke voorzieningen (stroom, zaaghoek etc) door en onder verantwoordelijkheid van technisch bevoegde specialist die continue aanwezig is: gebruik van professionele infrastructuur. Tussentijds uitgaand verkeer gaat altijd met toestemming bewaking (halen van spullen, eerder weg,…) Toiletruimtes worden meerdere malen per dag gecontroleerd.
Onverwachte weersinvloeden met gevaarlijke gevolgen (storm, plotselinge bliksem). Vooraf aangewezen thuisblijvers houden de buienradar in de gaten (onweer en duur regen). Er is telefonisch contact. Tenminste 1 lid van de centrale organisatie is continue aanspreekbaar op een centrale plek en heeft geen specifieke taak.

Maatregelen om de mogelijke gevolgen te minimaliseren mochten zich toch problemen voordoen:

  • Er is een centrale microfoonpost aanwezig om iedereen op het terrein te informeren. Deze post is altijd bezet.
  • Er is een EHBO post en deze is altijd bezet of er is bij de centrale microfoonpost bekend waar op het terrein de EHBO is.
  • Een ziekenauto kan overal op terrein komen, de doorgaande paden zijn altijd vrij.
  • Er is een apart ruimte gereserveerd voor patiënt-begeleiding.
  • De telefonische bereikbaarheid van de organisatie is bekend, via de website en via de schriftelijke communicatie.
  • De telefonische bereikbaarheid van ouders/verzorgers van de deelnemende kinderen is bij de organisatie beschikbaar.
  • In geval van slecht weer kan worden uitgeweken naar een vooraf gekozen locatie. En er is een plan om de kinderen vanaf het huttenbouw terrein naar deze locatie te brengen. Dit kan worden geoefend als daadwerkelijk noodweer wordt verwacht.
  • Als het programma wordt afgelast worden de kinderen die nergens terecht kunnen alsnog opgevangen en bezig gehouden.

Veiligheidstips voor ouders en kinderen (vaak ook terug te vinden in de inschrijfregels):

  • Draag stevige schoenen, dus liever geen gympjes of regenlaarzen en zeker geen Crocs of teenslippers!;
  • Ga vooral niet op je blote voeten lopen, want dat is zeker vragen om letsel (en niet alleen door spijkers, maar ook door splinters!)
  • Bij zonnig weer: smeer je in met zonnebrand (en draag misschien ook een petje);
  • Gereedschap om te bouwen: een hamer, nijptang en een een (kleine) zaag zijn natuurlijk goed, elektrisch gereedschap is niet toegestaan;
  • Geef de juiste medicijnen mee als een kind dit nodig heeft of kan hebben (denk bijvoorbeeld aan een wespensteek) en meld dit bij de leiding;
  • Spullen om de hut te versieren: chemische verf en lijmen zijn niet toegestaan!;
  • Voor je begint met slaan met een hamer kijk om je heen of je vriendje er niet staat;
  • Ruim aan het einde van elke dag alles in en om je hut heen op;
  • Draag veiligheidszooltjes 🙂 en eventueel werk handschoenen;

Veiligheidstips voor de vrijwilligers en leiding van de organisatie:

  • Communicatie: maak de kinderen attent op het gevaar van een spijker in de voet door er over te vertellen, vooraf en tijdens de huttenbouw als er toch ergens gevaarlijke situaties zijn;
  • Pallets voor gebruik uit elkaar halen tot losse planken en alle spijkers verwijderen;
  • Spijkers in een bakje/blik meegeven en zeggen dat de kinderen ze daar in moeten laten en in terug moeten doen;
  • Al het hout van te voren spijkervrij maken;
  • Goede organisatie bij het uitdelen van het hout: hekken plaatsen rond de hout voorraad en de kinderen in de rij laten staan om steeds 1 pallet, plaat, plank of balk mee te nemen. De kinderen mogen het gewenste hout aanwijzen als ze aan de beurt zijn en 2 of 3 vrijwilligers pakken het gewenste item en geven dat mee aan de kinderen, soms loopt er 1 even mee als het zeer jeugdigen zijn. Doordat kinderen zelf niet op “jacht “gaan naar die beste plank is er ook minder risico op het ‘Laurel en Hardy effect’;
  • Duidelijk aangeven van de bouwplekken zijn door middel van het neerleggen van de eerste 1 of 2 pallets;
  • Spijkers in ongebruikte planken altijd verwijderen of omslaan voordat deze worden weggelegd;
  • Vermoeidheid door warmte of lange dagen: het aantal ongelukken neemt toe naarmate de kinderen (en vrijwilligers) vermoeider raken, maak de dagen daarom niet te lang en zorg bij hoge temperaturen voor wat verkoeling (bijvoorbeeld een waterspel tussendoor);
  • Planken met spijkers weghalen, continu opruimen rond de hut;
  • Aan het einde van iedere dag alle losliggende stukken hout tussen de hutten weg te halen;
  • Kinderen moeten rustig lopen;
  • Kinderen mogen niet over het hout heen lopen (in verband met spijkers en als het geregend heeft kan het hout bovendien glad zijn, met alle gevolgen van dien);
  • De hutten zo opstellen dat aan weerszijde een breed looppad van minimaal 3 meter vrijgehouden wordt;
  • Controle door de brandweer op veiligheid van de constructie van de hutten;
  • Een of meer vrijwilligers die rondlopen en spijkers in losse planken omslaan of de planken omdraaien zodat de spijkers omlaag gericht zijn;
  • Een of meer vrijwilligers die rondlopen en controleren op het juiste schoeisel, veiligheid van de hutten en opruimen van los hout;
  • Hutten mogen maximaal 2 etages hoog gebouwd worden;
  • Nieuwe spijkers geven vaak lastige verwondingen vanwege het waslaagje dat op nieuwe spijkers zit, wat al snel kan leiden tot ontstekingen. Even goed laten bloeden en daarna zorgvuldig schoonmaken is dan ook ons devies;
  • Organiseren van een spijker opruim wedstrijd;
  • Een “Bouw meester” op het terrein die de constructie van de hutten controleert;
  • Altijd een bemande EHBO post paraat.
  • Maak een top 10 van veiligheidstips en hang deze veiligheidstips op enkele plekken op waar het goed opvalt.

Veilige Voeten Veiligheidstips